Zawroty głowy – gdy świat się kręci bez powodu
Nagłe zawroty głowy mogą być bardzo niebezpieczne. Zwłaszcza gdy skutkują upadkiem lub utratą przytomności. Dlatego nie powinieneś ich lekceważyć, gdy zdarzają się regularnie, a ich nasilenie rośnie w chwili nagłej zmiany pozycji ciała lub ruchu głową. Jak wstępnie możesz rozpoznać zawroty głowy wywołane zaburzeniem pracy błędnika i na czym polega rehabilitacja przedsionkowa, która jest ważnym elementem leczenia?
Jak rozpoznać czy zawroty głowy pochodzą z ucha?
Zaburzenia układu przedsionkowego zwykle dają charakterystyczne objawy, których znajomość może ci pomóc wstępnie ocenić, czy zawroty głowy pochodzą z ucha, czy też mają podłoże neurologiczne.
Zwykle są spowodowane zaburzeniami w obrębie błędnika, który jest częścią ucha. Zawroty głowy w tym przypadku pojawiają się nagle i nasilają przy nagłym ruchu ciała i zmianie pozycji głowy. Masz wówczas wrażenie, że wiruje otoczenie, ty lub samą głowa. Oprócz uczucia wirowania może ci być niedobrze, co nierzadko kończy się wymiotami. Do tego skóra robi się blada, pocisz się i dostajesz oczopląsu.
Jeśli cierpisz na schorzenia o podłożu neurologicznym, pomocną formą terapii może się okazać rehabilitacja neurologiczna. Odpowiednio wcześnie rozpoczęta może ograniczyć skutki tych chorób.
Umów się na konsultację i dowiedz się, jak możemy ci pomóc w odzyskaniu sprawności funkcjonalnej.
Nie towarzyszą temu jednak zaburzenia mowy, widzenia i świadomości, czy porażenia kończyn i drgawki, co mogłoby wskazywać na zawroty głowy o podłożu neurologicznym.
Manewr Epley’a – krok po kroku w domu
Manewr Epley’a możesz przeprowadzić samodzielnie w domu według kilkustopniowej, bezpiecznej instrukcji. Jeśli jednak chcesz robić to od początku prawidłowo i tym samym skutecznie, poproś o pomoc i dokładne instrukcje fizjoterapeutę lub lekarza. Gdy tylko zapamiętasz wszystkie kroki, będziesz mógł robić to już bez ich wsparcia.
Instrukcja krok po kroku
Przygotowanie:
Usiądź na łóżku lub stole.
Warto założyć wygodne ubranie i przygotować poduszkę pod ramiona oraz zapewnić sobie pomoc drugiej osoby, jeśli potrzebujesz wsparcia.
Krok 1. Obrót głowy w kierunku chorego ucha
Obróć głowę o 45 stopni w stronę ucha, które powoduje zawroty głowy
Krok 2. Położenie się na plecach
Powoli połóż się na plecach, z głową wciąż obróconą o 45 stopni. Teraz jednak dodaj odchylenie jej gu dołowi (w tym celu powinna ona być nieco wysunięta poza łóżko).
Krok 3. Obrót głowy w kierunku zdrowego ucha
Obróć głowę o 90 stopni w stronę zdrowego ucha, bez podnoszenia jej z poduszki (oznacza to, że teraz powinna być też obrócona 45 stopni, ale w drugą stronę).
Krok 4. Obrót ciała na bok
Teraz z pozycji na plecach przejdź do pozycji na boku po stronie zdrowego ucha, a twarz skieruj ku dołowi pod kątem 45 stopni.
Krok 5. Powrót do pozycji siedzącej
Powoli usiądź na łóżku.
Ważne zalecenia
W pozycji z kroku 2-4 pozostawaj od 30 do 60 sekund. Ruchy wykonuj powoli i precyzyjnie raz dziennie przez kilka dni. Jeśli mimo to nie poczujesz ulgi, a nawet dotychczasowe objawy się nasilą, skonsultuj się z lekarzem w celu sprawdzenia, co może być przyczyną. Nie wykonuj też manewru po obfitych posiłkach.
Rehabilitacja przedsionkowa – ćwiczenia adaptacyjne na zaburzenia równowagi
Rehabilitacja przedsionkowa pomaga złagodzić skutki zaburzeń równowagi, czemu służą różne formy kinezyterapii. Ćwiczenia adaptacyjne wykonywane przez określony czas pomagają stopniowo zmieniać przedsionkową odpowiedź neuronalną, która jest pobudzana przez bodźce wzrokowe i ruchy głowy. Zanim je rozpoczniesz, powinieneś być przygotowany na możliwe nasilenie i pogłębienie objawów, co jest zjawiskiem naturalnym i poprzedza ich złagodzenie.
Każde ćwiczenie powinieneś dostosowywać do swoich aktualnych możliwości, a jeśli chcesz zwiększyć poziom trudności, wówczas możesz przyspieszyć ich wykonywanie, zmieniać ułożenie ciała i pozycję głowy, a także ćwiczyć w różnym otoczeniu.
W zaburzeniach równowagi pomocne mogą się okazać między innymi:
- ruchy głowy z fiksacją wzroku – skupiasz wzrok na nieruchomym przedmiocie i w tym samym czasie ruszasz głową w różne strony,
- zmniejszanie podstawy podparcia – stoisz lub chodzisz na wąskiej powierzchni, z zamkniętymi oczami lub na ruchomym podłożu,
- trening habituacyjny – wykonujesz powtarzalne ruchów lub zmienne pozycje przy jednoczesej stabilizacji spojrzenia, których celem jest wywołanie lekkich zawrotów głowy, aby układ nerwowy przystosował się do tych bodźców, co zmniejsza ich uciążliwość.
- ćwiczenia wspierające kontrolę postawy ciała – to może być chodzenie na palcach lub stanie na jednej nodze,
- ćwiczenia Brandta i Daroffa – po zajęciu pozycji siedzące na brzegu łóżka przekręć głowę o 45 stopni w prawo i nie zmieniając ustawienia głowy, szybko połóż się na lewym boku. Pozostań tak przez około pół minuty lub dłużej, do czasu ustania zawrotów głowy, po czym wróć do siedzenia. To samo powtórz na drugą stronę.
Kiedy zawroty głowy wymagają pilnej interwencji lekarza?
Zawroty głowy wymagają pilnej interwencji lekarza, gdy towarzyszą im objawy sugerujące poważne zagrożenie zdrowia lub życia, takie jak utrata przytomności lub omdlenie, niedowład, silny ból głowy, zaburzenia mowy, zaburzenia widzenia czy czucia, drgawki, omamy lub te, które pojawiają się po urazie głowy.
Jeśli coraz częściej pojawiają się u ciebie problemy z równowagą, sprawdź, co oprócz zaburzeń pracy błędnika, może być przyczyną.
Bez pośpiechu, ale również powinieneś skonsultować się z lekarzem, gdy:
- zawroty głowy pojawiają się coraz częściej, a do tego są długotrwałe, silne i nawracające,
- z powodu zawrotów nie możesz wykonywać pracy, ani normalnie funkcjonować w domu,
- zawrotom towarzyszy nienaturalnie wysokie ciśnienie tętnicze.
Jak żyć z przewlekłymi zaburzeniami błędnika?
Z pewnością nie powinieneś rezygnować z pomocy medycznej, w tym dobrze zaplanowanej i rozłożonej w czasie rehabilitacji przedsionkowej. Korzyści mogą też przynieść ćwiczenia koordynacji, stabilizacji wzroku i równowagi.
Funkcjonowanie z przewlekłymi zaburzeniami błędnika wymaga też modyfikacji stylu życia, w tym wprowadzenia zmian w diecie. Przy zawrotach głowy powinna ona być ubogosodowa, przy jednoczesnym ograniczeniu spożycia kawy i alkoholu oraz wzbogaceniu jej o produkty bogate w warzywa i białko.
Lekarz może też przepisać ci odpowiednie leki, które złagodzą objawy. Gdy dodasz do tego regularną praktykę technik relaksacyjnych, medytację i jogę, które zredukują stres nasilający zawroty głowy oraz inne związane z zaburzeniami błędnika objawy, korzyści będą jeszcze większe.
Zwracaj też uwagę, by w codziennym życiu unikać nagłych ruchów ciała i głowy. Warto też stworzyć w domu bezpieczne warunku na wypadek nagłych zawrotów głowy. A gdy te już się pojawią, znajdź czas na odpoczynek w pozycji leżącej i ogranicz bodźce sensoryczne.
Źródło:
- wenusjanki.com.pl
- www.doz.pl/czytelnia/a188-Zawroty_glowyprzyczyny_objawy_leczenie
- www.nowaaudiofonologia.pl/pdf-130224-57199?filename=57199.pdf
- neuroforma.pl/cwiczenia-rownowagi/
- healthy.kaiserpermanente.org/health-wellness/health-encyclopedia/he.brandt-daroff-exercise-for-vertigo.hw205649