Cukrzyca a zdrowie stóp – neuropatia diabetyczna
Stopa cukrzycowa to jedno z najczęstszych i jednocześnie bardzo poważnych powikłań cukrzycy. To również objaw neuropatii obwodowej, w której dochodzi do upośledzenia naturalnych funkcji komórek nerwowych. Jeśli cierpisz na tę przewlekłą chorobą, sprawdź jakie objawy mogą wskazywać na neuropatię cukrzycową, na czym polega test czucia i jakie ćwiczenia warto wykonywać regularnie, by poprawić czucie głębokie w stopach.
Dlaczego cukrzyca niszczy nerwy w stopach?
Gdy stężenie glukozy we krwi jest dużo powyżej normy, co określane jest mianem hiperglikemii, to znak, że doszło do jednego z częstszych powikłań cukrzycy. Mowa o neuropatii cukrzycowej, która może rozwijać się objawowo lub bezobjawowo i dotyka przede wszystkim kończyn.
Nadmiar glukozy we krwi powoduje zaburzenia przemiany materii, czyli procesów wchodzących w skład metabolizmu, który zachodzi w komórkach nerwowych. To zaś skutkuje upośledzeniem ich naturalnych funkcji. W ich obrębie ma miejsce stopniowy rozpad osłonek nerwów (demielinizacja) oraz zanik i zwyrodnienia komórek nerwowych.
Poza tym uszkodzone zostają naczynia krwionośne, przez co dostarczają mniej składników odżywczych i tlenu do nerwów, co dodatkowo nasila stopień ich zniszczenia.
Jeśli masz problemy z układem kostnym, mięśniowym oraz nerwowym, albo też zmagasz się ze stanami zapalnymi stawów i dolegliwościami natury mięśniowo-powięziowej, skorzystaj z pinoterapii.
Umów się na konsultację i sprawdź, jak zabieg ten może ci pomóc w odzyskaniu sprawności.
Pierwsze sygnały neuropatii cukrzycowej
Poza przypadkiem bezobjawowej neuropatii cukrzycowej, zwykle można odczuć pierwsze sygnały, które mogą świadczyć o jej rozwoju.
To, co powinno zwrócić twoją uwagę, to wrażenie nałożonych na stopy skarpetek lub/i rękawiczek na dłonie. Wynika to z zaburzenia odczuwania ciepła i dotyku, co oznacza, że nerwy nie przekazują w sposób właściwy sygnałów do mózgu i z powrotem do wybranej części ciała.
Uszkodzone nerwy w stopach skutkują też zaburzeniem propriocepcji, czyli czucia głębokiego. Objawia się to między innymi problemami z utrzymaniem równowagi i nieprawidłowym rozłożeniem nacisku na stopy. Ze względu na problemy z czuciem, możesz nawet początkowo nie zauważyć powstających z tego powodu owrzodzeń lub modzeli. Dlatego tak ważna jest codzienna obserwacja i pielęgnacja stóp przy cukrzycy. Jeśli to zaniedbasz, może dojść do rozwoju innego powikłania cukrzycy, jakim jest stopa cukrzycowa.
Gdy nie czujesz zmian temperatury, możesz też niechcący się sparzyć, gdy na przykład chwycisz gołymi dłońmi gorące naczynie. Z kolei zaburzenia czucia nierzadko prowadzą do niewielkich urazów dłoni lub stóp (drobne uszkodzenia i skaleczenia). Tu również ważna jest świadomość ograniczeń wynikających z choroby.
Innym objawem świadczącym o rozwoju neuropatii cukrzycowej jest allodynia. To nadmierna wrażliwość na bodźce, które u osób zdrowych nie są odczuwane jako bolesne i drażniące.
Test czucia – sprawdź swoje stopy w domu
Podstawą profilaktyki neuropatii cukrzycowej i jej powikłania w postaci stopy cukrzycowej, jest codzienna, nawet kilkukrotna obserwacja stóp. Powinieneś zwracać uwagę zarówno na wygląd stopy, jak i zdolność odczuwania. Aby upewnić się, że wszystko jest w porządku z twoim czuciem i stanem komórek nerwowych, co pewien czas możesz wykonywać tak zwany test czucia.
W tym celu:
- samodzielnie dotykaj stopę wybranym delikatnym przedmiotem – to może być piórko, pędzelek do makijażu, metalowa łyżeczka lub wacik (pozwala odczuć zarówno dotyk, jak i temperaturę przedmiotu),
- zamknij oczy i poproś drugą osobę o dotykanie twojej stopy tymi przedmiotami – w różnych miejsca, zarówno tych z natury bardziej wrażliwych, jak i tych mniej.
Co ważne, dotknij też ciało w innych miejscach i porównaj swoje odczucia z tymi, które pochodzą ze stóp. Pamiętaj jednak, by w celach testowych nie używać zarówno gorącej wody, jak i ostrych przedmiotów.
Negatywny wpływ cukrzycy na układ ruchu może przejawiać się na wiele sposobów. Jak w ich złagodzeniu może ci pomóc fizjoterapia i osteopatia?
Jeśli zauważysz jakieś nieprawidłowości, w celu upewnienia się skontaktuj się z fizjoterapeutą lub podologiem.
Ćwiczenia sensoryczne dla diabetyków
Poza codziennym przyglądaniem się swoim stopom pod kątem zmian, które mogą wynikać z cukrzycy, ważne są też regularne ćwiczenia sensoryczne, które poprawiają czucie głębokie w stopach. Są na tyle proste i nie zajmują wiele czasu, że powinny stać się twoim stałym nawykiem. Propriocepcja to zdolność, dzięki której wiesz, jak ułożone są twoje stopy lub inne części ciała bez patrzenia na nie, czyli na przykład przy zamkniętych oczach.
Dzięki wybranym ćwiczeniom nie tylko zadbasz o swoją równowagę, ale też pobudzać będziesz receptory i poprawisz krążenie w stopach.
Pomoże ci w tym:
- rolowanie stopy z użyciem piłeczki z kolcami,
- chodzenie bosymi stopami po podłożu o różnej fakturze – w domu to mogą być dywany, maty do jogi oraz maty z kolcami (ważne, by na podłożu nie było niczego, co mogłoby zranić twoją stopę),
- podnoszenie drobnych przedmiotów za pomocą palców stóp – możesz do tego użyć kredki, małej piłeczki, chusteczki lub woreczka wypełnionego kaszą,
- ćwiczenie równowagi – możesz do tego użyć poduszki sensomotorycznej, na której stawaj zarówno na obu nogach, jak i na jednej (testuj z oparciem o krzesło, z otwartymi oraz zamkniętymi oczami).
Codzienne krótkie ćwiczenia mogą poprawić koordynację i czucie, wspierać bezpieczeństwo oraz zmniejszać ryzyko urazów i deformacji.
FAQ
Niestety, nie można całkowicie odwrócić zmian, do których doszło w komórkach nerwowych w wyniku neuropatii cukrzycowej. Można jednak spowolnić proces chorobowy, a nawet zatrzymać. Ważne jednak, by odpowiednio wcześnie skorzystać z pomocy medycznej i wspomagać leczenie fizjoterapią.
Samodzielnie powinieneś kontrolować swoje stopy pod kątem niepokojących zmian codziennie. Natomiast na wizytę do lekarza diabetycy powinni się umawiać raz w roku bez stwierdzonej neuropatii czuciowej, a co pół roku przy zdiagnozowanej neuropatii czuciowej. Jeśli wystąpiły już objawy neuropatii czuciowej, wizyta kontrolna powinna się odbywać co trzy miesiące. Częściej, bo co 1-3 miesiące na wizytę powinieneś się umawiać, jeśli doszło wcześniej do owrzodzenia stopy.
Źródło:
- www.mp.pl/cukrzyca/
- diabetyk.org.pl/profilaktyka-zespolu-stopy-cukrzycowej-w-domu-i-w-gabinecie-diabetologa/
- melisa.pl/porady/neuropatia-cukrzycowa-przyczyny-objawy-i-metody-leczenia/
- www.drmax.pl/blog-porady/neuropatia-cukrzycowa-czym-jest-uszkodzenie-nerwow-przy-cukrzycy
- diag.pl/pacjent/artykuly/neuropatia-cukrzycowa-rodzaje-przyczyny-objawy/
- www.doz.pl/czytelnia/a15744-Poduszka_sensomotoryczna__w_jaki_sposob_wykorzystac_ja_do_cwiczen_Kto_powinien_uzywac_dysku_sensorycznego